Gitar Çağlar Boyunca Gitarlar ve Gitar Çalma Yaklaşımları
Gitar 20. yüzyıl boyunca kendini dünyanın en popüler müzik enstrümanı olarak kabul ettirmiştir. Gitar sonderece uyarlanabilir, portatif ve çekici bir enstrümandır; çok yönlülüğü onun sınırsız bir çeşitlilikte kullanılabilmesini sağlamıştır. Telli enstrümanların aynı anda hem akorların hemde melodilerin çalınmasına olanak veren en pratiklerinden biridir. Gitarın sesi dünyanın bütün ülkelerinde eşsiz bir form ve tür çeşitliliği ile duyulabilir. Bu, ev yapımı enstrümanları çalan etnik müzisyenlerden, gelişmiş bilgisayar sistemleri ile çalışan ve geniş bir malzeme dağırcığından yararlanan kompozitörlere kadar geniş bir yelpazeye yayılmıştır.
Modern Gitar
Geçtiğimiz 150 yıl boyunca gitar köklü değişikliklere uğramıştır. Düşük ses şiddetine sahip narin bir salon enstrümanıyken, günümüzde geniş bir çeşitlilikte ses rengi ve dinamiğine sahip bir enstrümana dönüşmüştür. Bazı modern tasarımlar kültleşerek moda haline gelmiş, tüm yaş ve kültür düziyindeki insanlar için müzikal anlatımın başlıca öğelerinden biri olmuştur. Gitarın kökenleri antik tünyada geliştirilmiş bir grup telli ensrümana dayanır. Bek kısmı oyuk ilk gitarlar Rönesans sırasında İtalya ile İspanya'da ortaya çıkmış ve o tarihten günümüze kadar tüm Avrupa'da giderek daha yaygın bir şekilde kullanılmaya başlanmıştır. 19. yüzyılda ortaya çıkan modern klasik gitarın doğduğu yer İspanya'dır. Yine bu dönem Kuzey Amerika'da çelik telli (steel- string ), düz göğüslü ( flat- top ) ve bombeli göğüslü ( archtop ) gitarların gelişimine tanık olunmuştur. Elektro-gitarlar ise 1930'larda müzik enstrümanlarının amplifikasyonu ile ilgi deneysel çalışmaların sonucunda ortaya çıkmıştır. 20. yüzyıl boyunca gitarın tüm dünyada artan popüleritesi, ses kayıt ve film teknolojisindeki gelişmeler ile aynı zamana denk gelmiş ve bu eğilimler enstrümanın öne çıkmasında etkili olmuştur.
Müzük Türleri
Bugün gitar Barok dönem müziklerinden klasik orkestra parçalarına, rock müzikten avangart caza kadar pek çok değişik kompozisyonel form ve türde kullanılmaktadır. Belirli müzik türleri özellikle gitarla yakın ilişki içerisindedir - flamenco, country, blues, pop ve rock müzik türleri biçimsel gelişimlerini gitarın kullanımına borçludurlar. Son doksan yıl boyunca hem solo sanatçılar hemde gruplar için gitar, en popüler enstrümantal eşlik şekli haline gelmiştir.
İlk Dönemler 16. yüzyıldan günümüze ulaşan ilk gitar müziğinin örnekleri, aslında gitarın yakın bir akrabası olan vihuela için yazılmış bir dizi kitapta kendini gösterir. Kompozisyonlar genellikle kraliyet sarayına veya aristokratlara bağlı müzisyenler tarafından,üzerinde eşlik ( accompaniment ) amaçlı ve enstrümantel parçalar için klavye ( fingerboard ) pozisyonlarının gösterildiği tabletürler halinde yazılmışlardır.
Vihuela
Bu dönemde gitar pek çok avrupa ülkesinde profesyonel müzisyenlerce yaygın olarak kullanılmaktaydı. Aynı zamanda çeşitli halk grupları tarafından da çalınmakyatdı ve basit eşlikler muhtemelen yolculuk eden tiyatro müzisyenleri ve saz şairleri aracılığıyla bir icracıdan diyerine aktarılmaktaydı.
Tabletür
Her ne kadar başlangıçta lavta ve vihuelanın ''zavallı bir akrabası'' olarak ortaya çıktıysada her iki enstrümanıda 18. yüzyıda geride bırakmıştır. 17. yüzyılın başlarında akorların teker teker vurularak çalınmasına dayana biçimsel bir yaklaşım yaygınlaştı. Bu gitarın daha da popülerleşmesine yardımcı olduğu gibi tgenel çalma sitillerinin oluşmasınada da önemli bir etki yarattı. Yüzyılın sonlarına doğru besteciler özellikle gitar için süit formunda daha uzun eserler yazmaya başladılar ve enstrüman lavtanın ardılı olarak yerini iyice sağlamlaştırdı.
Lavta
Sonraki Gelişmeler
18. yüzyıl boyunca, piyano ve diğer tuşlu çalgıların çok çeşitli müziksel etkinliklerde yaygın olarak kullanılması gitarın popülerliğini etkiledi. Bununla birlikte, hem teknik gelişmeler ve hemde eğitmen ve besteci kimliği ile ortaya çıkan yeni nesil virtüöz icracılar, gitarın 18. yüzyıl sonları ile 19. yüzyılın başlarında yeniden eski gücüne kavuşması için gerekli altyapıyı oluşturdular. Çift yerine tek tel kullanulmaya başlanması yüksek bir icra standartına ulaşılmasını çok daha kolay hale getirdi. Dionnisio Aguado, Mauro Giullianni ve Fernando Sor gibi sanatçılar belirgin bir teknik vitüözite gerektiren müzik eserleri üretiler. 19. yüzyılda gitar çok popüler hale geldi ve her biri için geniş bir basılı repertuvarın geliştiği pek çok çalma yöntemi kullanıldı.
Fernando Sor
Mauro Giullianni
Dionnisio Aguado
Fransisco Terrega hem bir icracı hem de eğitmen olarak köşe taşlarından biri oldu ve büyük klasik bestecilerin pek çok çalışmasını gitara uyarladı. Yine bu dönemlerde, Antonio de Torres tarafından geliştirilen yeni enstrüman, gitarı yeni bir düzeye çıkarttı. Tarrega, klasik gitar müziğinin bu gün bildiğimiz haliyle kurulmasını sağlayan bir grup icracıyı etkiledi. Gitarla çalına İspanyol flamenco müziği bu dönemde önem kazandı, bununla birlikte 19.yüzyıldan öncede gitar bir flamenco halk enstrümanı olarak kullanılmaktaydı.
Fransisco Terrega
Amerika kıtasında gitar hem klasik düzeyde hem de halk deneyimlerinde önemli bir yere sahip olmuştur. Kuzey Amerika'nın güney eyaletlerinde, daha çok ev yapımı gitarlarla çalınan blues müziği gelişmeye başladı. Bu, gitar ile Kuzey Amerika ve dünyanın diğer yerlerindeki popüler müziğin oluşturulmasında rol oynayan blues müziği arasındaki bağın başlangıcına işaret eder.
Blues ve country müziği ile ilgili gitar notalarına ulaşmak için burayı tıklayabilirsiniz.
Andereas Segovia
Ramon Montoya
20. yüzyılda Andereas Segovia, Ramon Montoya ve Robert Johnson gibi müzisyenler, enstrümanın değişik müzik alanlarında önemli bir konuma gelmesini sağlayan kişiler arasında yer aldılar. Gitar aynı zamanda 1930'ların sonlarında plak ve flimlerle popülerlik kazanan country ve western müziğinin de değişmez bir parçasıydı. Diğer yandan, cazdaki banjonun ve tercih edilen bir eşlik formu olarak diğer enstrümanlarında yerini almaya başladı. Posta sipariş yoluyla veya mağazalardan satın alınabilen ucuz gitar markalarının yaygınlaşması sayesinde Amereki ve Avrupa'daki profosyonel amatör icracılar için daha kolay bulunabilr hale geldi.
Robert Johnson
Gitar , amplifikasyon için başarılı bir şekilde uyarlanabilen ilk enstrümanlardan biriydi. Elektro- gitarın ortaya çımasına 1930'larda Charlie Christian ve diğer caz müzisyenleri öncülük etmiştir. İkinci dünya savaşından sonra gitaraolan ilgi arttı ve yeni nesil virtüöz klasik ve flamenco icracıları ün edinmeye başladı. 1950 ve 1960'larda tüm dünyada gitar, çoğu müzik türü için vazgeçilmez bir konum kazanmaya başladı; bu eğilim günümüze kadar devam etmiştir. Gitar müziğinin zenginliği ve popüleritesi, sürekli gelişme gösteren icra becerileri ve yeniliklerle desteklendikçe enstrümanın geleceği çok parlak gözükmektedir.
Charlie Christian
Günümüzde Gitar
Çok çeşitli müzikal yaklaşımlar ile müzik türlerinde kullanılmasının yanı sıra hemen her zevke ve gerksinime uygun enstrümanların geliştirilmesi pek çok çalma tekniğinin ortaya çıkmasına zemin hazırlamıştır. Naylon telli klasik ve flamenco gitarlar sağ elin parmaklarıyla çalınırken, çelik telli gitarlar genellikle bir pena ile çalınırlar. Elektro gitar icracıları, sağ elle klavye üzerine hafifce vurarak notaları çalmak ( finger tappimg ) gibi her iki elin de kullanıldığı ileri teknikler geliştirmişlerdir. Bu gün tüm dünyada 60 milyonunüzerinde gitarist olduğu tahmin edilmektedir. Canlı performanslardaki ve stüdyo kayıtlarındaki gitara dayalı popüler şarkılar, doğaçlama sololar ve enstrümantel parçalar gitarcılar için sonsuz çeşitlilikte bir ilham ve cesaret kaynağı oluşturmaktadır. Bunun bir sonucu olarak, gitarcıların büyük bir kısmı kendisini müziği kulaktan öğrenmek, başka müzisyenlerle fikir alışverişinde bulunmak, kitap-dergiler okumak ve video kayıtları üzerinde çalışmak suretiyle yetiştirmektedir. Gitar müziğinin hemen her alanında çok sayıda icracı bu yolla gelişmeye eğilimlidir.
Çeşitli Yaklaşımlar
Deneyimli eğitmenlerin yanlarında yetişerek, dersler alarak ve müzik okullarında okuyarak yeteneklerini geliştiren klasik gitarcıların sayısı giderek artmaktadır. Klasik ve popüler türler farklı yollardan geşilmiştir, öyle ki, pek çok müzisyen naylon telli gitarları genellikle farklı enstrümanlar olarak görmektedir. Neyse ki, bu tutum şimdilerde değişmektedir ve çalma sitillerinin kaynaştırılması yönündeki son çalışmalar değişik müzik türleri arasında ortak faydalar sağlayacak çalma tekniklerinin karşılıklı olark değitokuşuna ön ayak olmaktadır. Özellikler gitarcılar için yayımlanan basılı malzeme miktarı giderek artmakta, uyarlama ve düzenlemeler ile orjinal gitar müziklerine ait eserler yaygın şekilde bulunabilmektedir.
Jimi Hendrix
Django Reinhardt
Eğitim sistemindeki farklı geleneklere açık yaklaşım ve yaratıcılığın desteklenmesi sonucunda icracıların teknik ve yenilikçilik seviyelerinde önemli bir gelişim gözlenmiştir. Çoğu icra türüne uygulanabilen analize dayalı teknik ve teoriler giderek daha çok kabul görmektedir. Bu olumlu bir adımdır, çünkü önde gelen bir klasik icracı, telleri parmağını takarak çalan bir icracıdan çok daha iyi bir örnek oluşturacaktır. Şu anda pek çok klasik ve flamenko gitaristi virtüözite isteyen caz ve rock müziklerinde kullanılan teknikleri bilmekte, akor ve sololar üzerine doğaçlama yaparak kazanılan ifade özgürlüğünün değerine taktir etmektedir. Özellikle klasik repertuvar için sağlam bir teknik alt yapı elzemdir; bununla birlikte gitar müziğinin en önemli eserlerinden bazıları Django Reinhardt ve Jimi Hendrix gibi alışılmışın ve geleneklerin dışında yaklaşımlarla çalan gitaristler tarafından üretilmiştir.
Gitar Öğrenmek
Çok kısa bir süre içinde gitarda küçük ezgileri çıkartmak ve çalmak oldukça kolaydır. Gitarcı, değişik türleri denediği ve güçlüklerin üstesinden gelmek için düzenli olarak egzersiz yaptığı taktirde olumlu sonuçlar alacaktır. Benzer şekilde, müzik teorisi hakkında edinilecek bilgiler bir müzisyenin doğaçlama ve kompozisyon yeteneklerini geliştirecektir.
Her türden gitarın kullanımının öğretilmesi ve geniş bir yelpazedeki müzikal dağarcığın geliştirilmesi bu sitenin temel konularını oluşturmaktadır. Bütün seviyelerdeki müzisyenlerin bu teknikleri denemesi ve bilgi dağarcıklarını geliştirilmesi teşvik edilmekte, gitar çalmaktan alınacak hazzın artırılması için müzisyenler, çok yönlü ve yaratıcı olmaya cesaretlendirilmektedir...